Ιόνια νησιά

Afficher cette page en français See this page in english

Armoiries de Venise, omniprésentes dans les îles ioniennes qu’elle a occupées quatre siècles et où les Turcs, malgré leurs tentatives n’ont pu s’implanter durablement qu’à Leucade. Celles-ci ornent la forteresse de Zanthe (Zakynthos en grec)

Ο ποιητής της Κέρκυρας

Rue à arcades, typique de l’influence italienne, à Corfou.

Όταν ανήγγειλα στους φίλους μου ότι το επόμενο ταξίδι μου θ’αρχίσει εκεί, όλοι αναφώνησαν «Αχ ! Στην Κέρκυρα !». Αλλά το μυθικό νησί έπρεπε να μου επιφυλάξει εκπλήξεις που κανένας τουριστικός οδηγός δεν ανέφερε.

Καταρχάς αντιμετώπισα δυο μέρες θύελλας, βροχής και αέρα 7 Μποφώρ, ενώ επισκεφτόμουν περίφημους χώρους που θα έπρεπε να λάμπουν στον ήλιο, το Αχίλλειον, το παλάτι της απαρηγόρητης Σισσί, τα νησάκια του κολπίσκου του Κανονιού, τη Σπιανάδα με τις καμάρες του Λιστόν και τα δυο κάστρα που αντιστάθηκαν στους Τούρκους.

Όταν επισκέφτηκα την Πινακοθήκη, συζήτησα με το φύλακα, ένα συμπαθητικό σαραντάρη, που αναδείχτηκε ποιητής. Με κέρασε εκείνο το βράδυ και μου χάρισε μια συλλογή των ποιημάτων του με αφιέρωση. Ευχόταν να εκδωθούν σ’ένα γαλλικό περιοδικό και του έδωσα διευθύνσεις μεταφραστών, γιατί είχα δοκιμάσει μέχρι τότε να μεταφράσω μόνο πεζογραφία. Φάνηκε απογοητευμένος όταν του αποκάλυψα ότι οι Γάλλοι διαβάζουν όλο και λιγότερο και προπάντως την ποίηση. Όπως και οι Έλληνες ζουν πάντα στη φήμη των προγόνων τους της Αρχαιότητας, έτσι κι εμείς επωφελούμαστε ακόμη αυτής των περασμένων μεγάλων μας συγγραφέων.

Αφού γύρισα στο ξενοδοχείο, ανακάλυψα με έκπληξη, διαβάζοντας τις πρώτες σελίδες, ότι ο συγγραφέας ήταν ομοφυλόφυλος. Ξεφυλλίζοντας τη συλλογή, διαπίστωσα ότι όλα τα ποιήματα μιλούσαν για τον «ελληνικό έρωτα» — οι φαρμακερές γλώσσες θα πουν «καμάκι ομοφυλόφιλων»— με όρους αρκετά ωμούς, που όμως αναφέρουν τόσο την ανησυχία, τον πόνο και τη μοναξιά όσο την ηδονή. Εμπνευσμένος καθαρά από τον Καβάφη του οποίου συμμερίζεται την εξεζητημένη γλώσσα, τις παραπομπές στην Αρχαιότητα και το ίδιο έμμονο ύφος — σώμα, ομορφιά, πόθος, ηδονή — προσθέτει μια προσωπική νότα με το φετιχισμό του ποδιού και του παπουτσιού.

Το διάβασμα των ποιημάτων του ρύθμισε το ταξίδι μου, και συλλογιζόμουν την αντίθεση μεταξύ της απλοïκής μυθοποίησης μιας Κέρκυρας που λούζει με ήλιο τα γαμήλια ταξίδια και της πραγματικότητας μιας πόλης όπου τα βροχερά σοκάκια στεγάζουν μια αναζήτηση ανομολογήτων ηδονών.

La plus jolie vue d’Ithaque : la baie de Vathy (= profond en grec)

Vue de la ville de Leukade où l’on voit bien la position particulière de l’île : très proche du continent (au fond à droite), on y accède par deux longues digues coupées par un canal avec un pont tournant, devant une forteresse vénitienne. Entre le canal et la ville, un vaste étang.

O καθηγητής της Κεφαλλονιάς

Un des plus beaux sites de Céphalonie : le petit port d’Assos au nord-ouest de l’île.

Κατά την παραμονή μου στο Αργοστόλι, την «πρωτεύουσα» της Κεφαλλονιάς, επισκέφτηκα το Κοργιαλενίο μουσείο, ιδιαίτερα ενδιαφέρον από τις φωτογραφίες του φοβερού σεισμού του 1953 που ρήμαξε όλα τα Ιόνια νησιά εκτός από την Κέρκυρα. Το Αργοστόλι αναστυλώθηκε καλά, καθώς και η Ζάκυνθος με τις ιταλικές στοές της, την πλατεία Άγιου Μάρκου (!) και την πλατεία Σολωμού, του πρώτου περίφημου ποιητή της σύγχρονης Ελλάδας, συγγραφέα του εθνικού ύμνου, που γενήθηκε στο νησί αυτό.

Βγαίνοντας από το μουσείο, άκουσα μερικά λόγια από ένα στρατιωτικό άσμα που διακόπτονταν από σφυρίγματα. Πλησίασα τον χώρο από τον οποίο προερχόνταν. Ήταν ένα γυμνάσιο όπου οι μαθητές έκαναν πρόβα για την παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου.

Η Ελλάδα είναι, απ’ ό,τι γνωρίζω, η μόνη χώρα στον κόσμο που έχει δυο εθνικές εορτές !

Η 25η Μαρτίου εορτάζει την ημερομηνία της γενικής εξέγερσης εναντίον της Τουρκοκρατίας το 1821, και η 28η Οκτωβρίου αυτή όπου το 1940 ο δικτάτορας της εποχής, ο Μέταξας, αντέταξε το περίφημο « Όχι» στο Μουσολίνι που ήθελε να διασχίσει την Ελλάδα με το στράτο του. Κατά τις δυο αυτές γιορτές, εκτός από την ευλογία του παπά που συνοδεύει ακόμη τα εγκαίνια ένος σταδίου ή σουπερμάρκετ, πρέπει οι μαθητές κάθε ηλικίας να παρελαύνουν με βήμα στρατιωτικό πίσω από τη σημαία.

Ξεκίνησα τη συζήτηση μ’ένα νέο καθηγητή γαλλικών, ακουμπισμένο στην κάγκελα. Του αποκάλυψα ότι αυτό το θέαμα θα ήταν αδιανόητο στη Γαλλία όπου μόνο ο στράτος παρελαύνει τη 14η Ιουλίου. Μου ομολόγησε ότι αυτό άρχιζε να είναι ένα θέμα και στην Ελλάδα. Κάποιοι εκπαιδευτικοί αντιτίθενται σε αυτό.

Στη Γαλλία είναι στη μόδα να χαχανίζουμε για τον πατριωτισμό, θεωρώντας ότι υποδηλώνει την ακροδεξιά, και ο όρος «παλαιός πολεμιστής» χρησιμοποιείται συχνά με καταφρονητική σημασία. Αλλά ίσως θα σκεφτόμασταν διαφορετικά έαν είχαμε ζήσει 450 χρόνια κάτω από τον Τουρκικό ζυγό.

Statue de Solomos à Zanthe, portant le refrain de l’hymne national : «Sortie des ossements sacrés des Hellènes avec ta bravoure d’antan, salut à toi ô Liberté !»

Eglise de St Charalambos à Zanthe, de style italien, typique des îles ioniennes.

« Επιβίβαση για τα Κύθηρα »

Port de Diakophti. Ile de Cythère

Το λιγότερο που μπορώ να πω είναι ότι η δική μου δεν έμοιαζε καθόλου με τον περίφημο πίνακα του Βατό. Ο καιρός χάλασε από την παραμονή και το καράβι αναχώρισε σ’ένα κατακλυσμό βροχής και αφρισμένων κυμάτων. Κατά την άφιξή μου δεν είχε αυτοκίνητο να νοικιάσω πριν το επόμενο πρωί και, ενώ έπεφτε η νύχτα, έφτασα σε μια οικογένια «Αυστραλών» που μου έδειξαν στο λιμάνι.

Αλλά επρόκειτο για Έλληνες γεννημένοι στο νησί αυτό, ένα ηλικιωμένο ζευγάρι που, όπως οι περισσότεροι κάτοικοι από τα Κύθηρα μετανάστευσαν στην Αυστραλία. Κατέφτασαν εκεί σε κάποιο συγγενή τους, στα δεκαπέντε τους χρόνων, χωρίς να ξέρουν ούτε μια λέξη στα αγγλικά. Έκαναν πολλά επαγέλματα, προπαντώς στα εστιατόρια γιατί υπάρχουν περίπου 100 000 Έλληνες στην Αυστραλία. Τα δυο αγόρια τους, προφανώς ανύπαντρα, γεννήθηκαν εκεί, και ένας μιλούσε με τέτοια προφορά που δεν καταλάβαινα σχέδον τίποτα. Με υποδέχτηκαν θερμά, αραδιάζοντας μου όλες τις κοινοτοπίες για τη Γαλλία όπως για κοσμήματα, αρώματα και κόμψες γυναίκες κτλ… Τους είπα ( αλλά έπρεπε να το καταλάβαν ) ότι εγώ δεν αντιπροσωπεύω τη Γαλλίδα που φαντάζονταν, με την απλή εμφάνισή μου οδοιπόρου : σακίδιο ( και όχι επώνυμο ! ), ορειβατικές μπότες, και ότι ενδιαφέρομαι μόνο για τον πολιτισμό.

Maison abandonnée dans le village de Mitata. Cythère

Αφού πήραν τη σύνταξή τους, νοικιάζουν δωμάτια κοντά στο λιμάνι, μοιράζοντας το χρόνο τους ανάμεσα στις δυο πατρίδες τους. Αλλά φέτος θα περάσουν όλο το χρόνο στα Κύθηρα, λόγω της τιμής των εισητηρίων και της οικονομικής κρίσης. Μου μίλησαν για το πατρικό τους χωριουδάκι που έχει ένα όνομα του οποίου το μεγεθός είναι αντιστρόφως ανάλογα με το δίκο του : Τραβασαριάνικα !

Τους ρώτησα που περνάνε καλύτερα, στα Κύθηρα ή στην Αυστραλία. Μου ομολόγησαν ότι έδω και εκεί νιώθουν σαν ξένοι.